بحران روابط دیپلماتیک قطر با برخی کشورهای عربی هم‌چنان در صدر تحولات منطقه قرار دارد و در این میان آن چه این روزها برجسته‌تر به نظر میرسد مواضع عجیب ترامپ در خصوص مسئله قطر است.
در حالی که برخی از مقامات بلندپایه سیاسی و امنیتی در واشنگتن و در واکنش به بحران دیپلماتیک قطر خواستار جلوگیری از تشدید اوضاع شده‌اند، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در اظهارنظرهای شخصی خود بصورت عجیبی با دفاع از عربستان خواستار پایان حمایت از تروریسم از جانب قطر شده است.
انتقاد و مواضع ضدقطری ترامپ تا بدان‌جا بود که مقامات عربستان از این اعلام مواضع حمایت کرده و درخواست ترامپ از قطر برای پایان دادن به حمایت از تروریسم را ستودند. این در حالی بود که همزمان با مواضع ضد قطری ترامپ، وزرای خارجه و دفاع امریکا در مواضعی بینابینی، خواستار حل مناقشه و جلوگیری از پیچیده‌تر شدن اوضاع در روابط کشورهای عربی با قطر شده بودند. از جمله جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا در سخنانی ضمن تاکید بر آن که محاصره قطر توسط کشورهای عربی خلیج فارس از جمله عربستان سعودی، شرایط را بسیار پیچیده‌تر میکند، خواستار دست یافتن به زمینه مشترکی برای حل و فصل موضوع شد.
مواضع کاملا متناقض و ناهمسوی وزاری دفاع و خارجه در کاخ سفید با مواضع شخصی دونالد ترامپ رئیس جمهور نه تنها نشان از نوعی سردرگمی و هرج و مرج در دستگاه سیاست خارجی آمریکا است که فراتر از آن نشان می‌دهد آن چه برای ترامپ مهم است نه تحلیل‌ها و نظرات سنگین و خشک کارشناسان وزارت خارجه، بلکه این دلارهای عربستان است که برای رئیس جمهور فعلی آمریکا ملاک عمل قرار گرفته است. ملاک عمل و معیاری که باعث شده ترامپ بدون در نظر گرفتن مواضع رسمی دستگاه سیاست خارجی و تحلیل کارشناسان وزارت خارجه آمریکا، خیلی علنی با هدف خوشایند ریاض از مواضع عربستان سعودی در مناقشه قطر حمایت کند.
تنها 48 ساعت پیش از تنش جدی عربستان و قطر، ترامپ در ریاض اقدام به انعقاد توافقنامه‌ای 110 میلیاردی در زمینه تسلیحات با سعودی‌ها و همچنین یک سلسله قرارداد همکاری و تفاهنامه اقتصادی به ارزش 280 میلیارد دالر کرده بود و علاوه براین دو طرف علاقه وصف ناشدنی خود را به توسعه موافقت‌نامه‌های اقتصادی و تسلیخاتی بارها اعلام کردند.
برای ترامپ که فردی بازاری و اهل معامله شناخته میشود بسیار طبیعی است که دلارهای حاصل از معاملات و زد وبندهای اقتصادی نسبت به مسائل خشک استراتژیک و امور سیاسی بلند مدت روی کاغذها اولویت و ارجحیت بیشتری داشته باشد. مسئله‌ای که در برخورد و نگاه متفاوت ترامپ در حمایت از عربستان در مقابل نگاه رسمی و دیپلماتیک وزارت خارجه در بحران دیپلماتیک قطر به خوبی آشکار و واضح است.
برای ترامپ این مهم نیست که قطر تا پیش از بحران دیپلماتیک اخیر با عربستان و تا پیش از اجلاس ریاض از طرف واشنگتن به عنوان یکی از شرکای مهم منطقه در آنچه مبارزه با تروریسم عنوان می‌شد، به شمار می‌رفت. حتی وجود بزرگترین پایگاه هوایی آمریکا در منطقه نیز که بارها از جانب ژنرال متیس وزیر دفاع کنونی در کاخ سفید به عنوان مهمترین پایگاه هوایی پرواز جنگنده‌های آمریکایی در مبارزه با داعش در عراق، سوریه و افغانستان عنوان شده است نمی‌تواند در نوع جهت‌گیری شخصی ترامپ موثر باشد. ترامپ در مسئله بحران دیپلماتیک قطر فقط بدنبال حفظ دلارهای معاملاتی خود با سعودی‌هاست و خیلی واضح دوحه را که تا پیش از این ادعا می‌شد یکی از مهمترین شرکای واشنگتن است، حال به حمایت از تروریسم متهم میکند.
با این حال هر چند نگاه و رویکرد ترامپ به بحران قطر بسیار متفاوت از وزرای کابینه‌اش است، اما تا کنون نیز تلاشی از سوی اعضای کابینه برای ترمیم این نوع دوگانگی در مواضع اعلامی سیاست خارجی واشنگتن دیده نشده است. در واقع به نظر میرسد هیچ‌کس در کاخ سفید حتی حاضر نیست، حداقل توضیحی درباره چرایی مواضع متناقض ترامپ در مورد قطر در مقایسه با وزارت خارجه آمریکا ارائه دهد.
در این جا می‌توان به همان شعار همیشگی فعالان سیاسی و ضدآمریکایی در منطقه بازگشت. شعاری که در آن گفته میشود آمریکا بازیگر قابل اعتمادی در صحنه روابط بین‌الملل نیست و امروز این شعار با توجه به نوع مواضع کاملا متفاوت و متناقض رئیس جمهور این کشور نسبت به قطر در مقایسه با گذشته به خوبی مشخص و واضح است.
قطر، کشوری که به گفته‌هافینگتون پست تا سال 2010 مقصد سفر تجاری گروه سرمایه‌گذاری ترامپ بود و همزمان و پس از آن تا یک ماه پیش از بحران اخیر مقصد بسیاری از مقامات آمریکایی به عنوان بخشی از ائتلاف ضد تروریسم بود، در چرخشی ناگهانی و بسیار غیرمنتظره از طرف ترامپ و متاثر از قراردهای تجاری سنگین واشنگتن-ریاض به عنوان حامی تروریسم معرفی میشود. در این شرایط آیا می‌توان به سیاست خارجی واشنگتن اعتماد داشت؟
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/7048
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
